Μία πρώτη προσέγγιση της Δανειακής Συμβάσεως και του Μνημονίου

Μία πρώτη νομική προσέγγιση της Δανεικής Συμβάσεως και του Μνημονίου

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ :  Η δανειακή σύμβαση, με την οποία η Ελληνική Δημοκρατία άντλησε 80 δις ευρώ, υπογράφηκε από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας για λογαριασμό της χώρας και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που εκπροσωπεί τους δανειστές (χώρες του ευρώ) και την Γερμανική Κρατική Τράπεζα Επενδύσεων που εκπροσωπεί την Γερμανία (χώρα ευρώ). Το ΔΝΤ χορήγησε περίπου 30 δις ευρώ στην Ελλάδα με απλή εκταμίευση ύστερα από αίτημα της χώρας χωρίς σύμβαση δανείου σύμφωνα με τις συνθήκες για τη συγκρότηση του ΔΝΤ. Το μνημόνιο που προηγήθηκε της δανειακής σύμβασης και της εκταμίευσης του ΔΝΤ σχεδιάστηκε από την Ελλάδα, την ΕΚΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ.  Στην ΕΚΤ είναι μέτοχος και μεριδιούχος η Τράπεζα της Ελλάδας και όχι  ότι το ελληνικό Δημόσιο. Στο ΔΝΤ ως χώρα – μέλος  και μέτοχος προσχώρησε η Ελλάδα με δάνειο από την Τράπεζα της Ελλάδας, αλλά και εκπρόσωπος της χώρας στο ΔΝΤ είναι η Τράπεζα της Ελλάδας. Επαχθές ή απεχθές χρέος είναι το χρέος που δημιουργείται α) χωρίς τη συναίνεση της κοινωνίας, β) δεν εξυπηρετεί το γενικό καλό και τον σκοπό του δανείου γ) ο δανειστής έχει γνώση της αναποτελεσματικής χρήσης του δανείου. Οι χώρες του ευρώ έχουν σχηματίσει το Γιούρογκρουπ  (Ευρωομάδα). Αυτή η ομάδα δεν παίρνει αποφάσεις δεσμευτικές. Δεσμευτικές αποφάσεις για τις χώρες και τους πολίτες της ΕΕ  παίρνει το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με τις συνθήκες για την ΕΕ από το  Μάαστριχτ μέχρι την Λισαβόνα. Στο Συμβούλιο βγαίνουν αποφάσεις με βάση την πλειοψηφία. Κάθε Κράτος έχει ψήφους ανάλογα με τον πληθυσμό του π.χ. η Γαλλία, η Γερμανία και η Πολωνία έχουν περισσότερες ψήφους από την Ελλάδα και την Ολλανδία.

ΜΝΗΜΟΝΙΟ : Το μνημόνιο αν και ψηφίστηκε από το Κοινοβούλιο δεν έχει καμία ισχύ. Δεν είναι νόμος. Δεν δεσμεύει κανέναν, ούτε το κράτος ούτε τους πολίτες. Δεν είναι λοιπόν διεθνής συνθήκη.  Για να εφαρμοστούν, όσα έλεγε το μνημόνιο,  έπρεπε να ψηφιστούν και οι υπόλοιποι νόμοι του ασφαλιστικού, του εργασιακού, του φορολογικού κτλ. Η ψήφιση του μνημονίου από το Κοινοβούλιο ήταν περιττή. Όποιος είπε λοιπόν όχι στο μνημόνιο δεν σημαίνει ότι είπε όχι στα μέτρα. Τα μέτρα μετά από το μνημόνιο δεν ψηφίστηκαν μόνο λόγω του εκβιασμού «παίρνετε αυτά τα μέτρα για να πάρετε τη δόση σας», αλλά και γιατί η ΕΕ υποχρέωσε με αποφάσεις το ελληνικό κράτος. Το Συμβούλιο έβγαλε μία απόφαση σχετικά με τα μέτρα που  έπρεπε να αναληφθούν από τη χώρα. Αυτή η απόφαση ήταν δεσμευτική και οδήγησε στο μνημόνιο (που δεν ήταν δεσμευτικό) και στους νόμους για το ασφαλιστικό, το εργασιακό, το φορολογικό κτλ. που έφεραν πράγματι τις μεταρρυθμίσεις. Οι παραπάνω αποφάσεις εκδίδονται με βάση το άρθρο 126 της Συνθήκης της Λισσαβόνας που ψηφίστηκε και κυρώθηκε από τη βουλή  από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ. Με τη συνθήκη της Λισαβόνας παραχωρήθηκαν εξουσίες στην ΕΕ και όχι με το μνημόνιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ που επιβάλλει και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα το οποίο θα εφαρμοστεί με τους νόμους που   θα ακολουθήσουν (π.χ. ιδιωτικοποιήσεις και εισοδηματική πολιτική). Έτσι στην απόφαση του Συμβουλίου που εκδόθηκε τον Μάρτιο του 2011 χαρακτηριστικά αναφέρεται, ότι η Ελλάδα πρέπει να υιοθετήσει ένα μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πρόγραμμα. Δηλαδή η απόφαση για το μεσοπρόθεσμο έχει ήδη ληφθεί. Αν δεν ληφθούν τα μέτρα, μας λένε, ότι δεν θα μας δώσουν την επόμενη δόση. Στη συνθήκη της Λισσαβόνας όμως προβλέπεται ότι μπορεί να μας ρίξουν και πρόστιμα, αν δεν εφαρμοστούν τα μέτρα. Το ΔΝΤ δεν μπορούσε να επέμβει μόνο του, διότι δεν έχουμε δικό μας νόμισμα και έχουμε παραχωρήσει τη νομισματική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως και τις κυριότερες οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΔΑΝΕΙΑΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ : Οι δανειστές μας είναι οι χώρες που χρησιμοποιούν το ευρώ (Γιούρογκρουπ) και το ΔΝΤ.  Η δανειακή σύμβαση είναι προβληματική Καταρχήν διότι η Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδας εμφανίζεται να βρίσκεται και από τις δύο πλευρές της συμφωνίας για το δάνειο : ως αντιπρόσωπος της χώρας (οφειλέτης) από τη μια και από την άλλη  ως μέτοχος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και ως όργανο του ΔΝΤ καθώς μεσολαβεί για τη συμμετοχή της χώρας στο ΔΝΤ (δανειστής). Στη σύμβαση επίσης γίνεται προσπάθεια οι δανειστές  να αποφύγουν  τον χαρακτηρισμό αυτού του δανείου ως απεχθούς : υποχρεώνουν τις ελληνικές αρχές για την αποτελεσματική χρήση του δανείου, θέλουν την εφαρμογή του αγγλικού δικαίου που η θεωρία του δεν αναγνωρίζει την έννοια του απεχθούς χρέους και δηλώνουν, ότι όσα γνωρίζουν από τα οικονομικά στοιχεία και τη χρησιμοποίηση των χρημάτων βασίζονται σε στοιχεία που δίνουν οι ελληνικές αρχές-κάθε φορά οι αρμόδιες αρχές υπογράφουν δήλωση, ότι τα στοιχεία που υπέδειξαν είναι αληθή. Όλα αυτά όμως είναι ανυπόστατα:  Η χρησιμοποίηση των ποσών του δανείου γίνεται κατά υπαγόρευση της ΕΕ και του ΔΝΤ. Το αγγλικό δίκαιο μπορεί να είναι εφαρμοστέο έναντι του ελληνικού αλλά όχι έναντι νόμων που πηγάζουν από το ευρωπαϊκό, το διεθνές δίκαιο και το σύνταγμα.  Είναι αστείο οποιοδήποτε νομικό επιχείρημα για τη γνώση των δανειστών σχετικά με τα οικονομικά στοιχεία. Είναι γνωστό σε όλους τι ελέγχους ασκούν οι αντιπρόσωποι των Δανειστών κάθε φορά που έρχονται. Η οικονομική πολιτική των τελευταίων ετών ασκείται ουσιαστικά από την ΕΕ. Φυσικά δεν γίνεται ούτε λόγος για παραχώρηση δικαιώματος κατάσχεσης καθώς απαγορεύεται από το διεθνές δίκαιο το οποίο βρίσκεται πάνω από το αγγλικό. Με άλλα λόγια η δανειακή σύμβαση είναι μετέωρη και δικαιούμαστε να μην πληρώσουμε ούτε τα 110 δις που συμφωνήσαμε να πάρουμε το 2010.
16.06.2011

Η ΛΕΗΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ

	2009	2010
Ον. ΑΕΠ(σε εκατ.€)	235.017	230.173
Ποσοστό μεταβολής πραματικού αεπ	-2,0%	-4,5%
Εναρμοσμένος ΔΤΚ	1,3%	4,7%
Ποσοστό ανεργίας	9,5%	12,5%
Χρέος  Γενικής Κυβέρνησης	298.706	328.588
Χρέος  Γενικής Κυβέρνησης(% επι του αεπ)	127,1%	142,8%
Έλλειμα Γενικής κυβερνησης(% επι του αεπ)	-15,4%	-10,5

Το Μάιο, λοιπόν, του 2010 η Ελ. Κυβέρνηση  αρχίζει να εφαρμόζει τους όρους του μνημονίου οι οποίοι  οδηγουν σε αδιεξοδο.

Στόχοι του μνημονίου είναι:   1)Ελλειμα στο 7,4% 2) Χρεος στο 127% με υποχώρηση του αεπ κατα 3%.Στην πραγματικότητα  όμως  τίποτα απ΄ αυτά δεν επιτεύχθηκε. Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του Κρατικού Προϋπολογισμού για το πεντάμηνο Ιανουάριου – Μαΐου 2011, σε δημοσιονομική βάση, το έλλειμμα του Κρατικού Προϋπολογισμού διαμορφώνεται στα 10.275 εκατ. € έναντι στόχου 9.072 εκατ.€ .Τα συνολικά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού (Τακτικός και ΠΔΕ) υστερούν έναντι του στόχου κατά 1.936 εκατ. €, ενώ οισυνολικές δαπάνες(Τακτικός και ΠΔΕ) παρουσιάζονται μειωμένες κατά 734 εκατ. €.

Τα μέτρα αυτά δεν βοήθησαν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα συνεχίσει να είναι αρνητική το 2011, καταγράφοντας συρρίκνωση -3,5% του ΑΕΠ, έναντι -3,0% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.  Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα μειωθεί από 10,5% του ΑΕΠ το 2010, σε 9,5% το 2011, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για μείωση στο 7,4%. Το δημόσιο χρέος εκτιμάται ότι από 142,8% του ΑΕΠ το 2010, θα εκτιναχθεί στο 157,7% το 2011για να φτάσει το 166,1% το 2012.Σημειώνεται ότι τόσο το 2011 όσο και το 2012, η Ελλάδα θα έχει το υψηλότερο δημόσιο χρέος στην ευρωζώνη και στους «27».Καταλήγουμε,λοιπόν στο συμπέρασμα πως ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΑΠΕΤΥΧΕ!

Παρ΄ότι η εκτίναξη της ανεργίας στο 16% και η μείωση των μισθών κατά 15% απο το 2010 αποτελουν ακόμη μια κραυγαλέα απόδειξη για την αποτυχία του μνημονίου,η τρόικα  ηρθε για να επιβάλλει νέα μέτρα  ακόμα πιο σκληρά.Ολόκληρο το  μεσοπρόθεσμο  κατατεθηκε στη Βουλή  και  θα τεθεί σε ψηφοφορία στις 28 Ιουνίου.Γιατί αυτά τα μέτρα  να ειναι αποτελεσματικά  ενώ τα πρώτα δεν  ήταν;Μήπως  η  βασική στρατηγική του μνημονίου είναι σύντομα η χώρα να μπορέσει να βρει χρήματα από τις αποκρατικοποιήσεις ώστε να αρχίζουν να αποπληρώνονται τα 110 δις ευρώ του μνημονίου;Τέλος, ποιος  μας διασφαλίζει  πως οι νέες ρυθμισεις  δε θα βυθίσουν ακόμα περισσότερο τη χώρα στην κρίση;